The fog – Escape from paradise

+ Een abstracte denker, bewegingspunten zo adequaat mogelijk inzetten, top en toegankelijk qua spelregels
+ De speeloverzichten behoeven een eerste duidelijke uitleg, maar dan spreken ze voor zich
+ De spanning is constant te snijden en de keuzes die je soms moet maken hartverscheurend
+ Er is best wel wat (on)rechtstreekse interactie, een peertje stoven hier en daar is aanwezig
+ Ga je voor de deluxe versie, dan krijg je een arsenaal aan modules, uitbreidingen, varianten, … bovenop het prachtig speelmateriaal (obstakels, inleg van de doos, …)
+ De spelregels die er toe doen passen op een dubbel A4’tje
+ De speelvolgorde is niet-alledaags, een ingenieus (maar simpel) systeem zorgt hiervoor (het heeft z’n voor- en nadelen)
+ Het spel bestaat uit twee compleet verschillende delen, het eerste is meer abstract denkwerk, terwijl je in het tweede meer de opportuniteiten moet gaan zien
+ De strijd is best spannend tot het slot, de eindscores kunnen relatief dicht bij elkaar liggen
+ De speciale eigenschappen van de verschillende karakters zijn gelijklopend aan de basisbewegingen, dit maakt het toegankelijk en duidelijk
+ Het is het eerste spel van deze uitgeverij en je merkt de toewijding en liefde wel die ze erin hebben gestopt

– Zoals zo vaak bij een Deluxe versie is het soms zoeken welk materiaal voor het basisspel is, welk voor de varianten en andere modules, het maakt de spelvoorbereiding toch ietsje moeilijker
– Die spelvoorbereiding neemt al best wat tijd in beslag, het speelbord is dan ook telkens compleet willekeurig en anders opgebouwd (rekening houdend met enkele kleine regels)
– Ook voor het opruimen ware het handig geweest dat er een extra blaadje in de doos was voorzien om al het materiaal terug op te bergen zoals het hoort (anders is het even zoeken of de Kickstarter-campagne raadplegen)
– De speelduur valt héél goed mee, zeker voor het basisspel, maar soms moet je wel een tijdje wachten op je beurt (soms mag je dan weer 2 keer na elkaar)
– De bewegingen op het strand zijn duidelijk, maar eens aan de kust is het toch even zoeken dat je aangepaste regels correct toepast (deze hadden ietsje duidelijker mogen uitgebeeld worden in de voorbeelden die wél voorzien zijn)

Conclusie : The fog – escape from Paradise is een “specialleke” in de reeks van nieuwigheden die we de laatste tijd hebben mogen verwelkomen. Enerzijds omwille van het materiaal, maar zeker ook door het weldoordachte spelsysteem. Het lijkt me zeer vaak uitgetest te zijn geweest om alle bewegingsmogelijkheden, obstakels en bewegingskosten in balans te krijgen en ik vind dat ze hier zeker in geslaagd zijn. Daarnaast is het ook zo dat je elk spel van “nul” terug opbouwt en begint. In het eerste gedeelte van het spel stellen de spelers hun “team” aan eilandbewoners samen en daar maak je eigenlijk al enkele belangrijke keuzes richting het tweede gedeelte en de mogelijkheden om te gaan scoren aan het slot.

Een klein strand, gevuld boordevol eilandbewoners die op de vlucht zijn van de dreigende en dodelijke mist die achter hen aan buldert. Veel volk, en dat op een te kleine ruimte, dat voorspelt weinig goeds en veel miserie. Zo voelt het ook daadwerkelijk aan. Je moet echt je best gaan doen om je bewoners te gaan redden … of hopeloos op te geven om met andere bewoners te gaan voor snel puntengewin. Want wie als eerste op de boten springt, zal de beste posities innemen en alvast met bonuspunten gaan lopen. Zo gauw de mist over het laatste stukje zandstrand rolt, eindigt het spel en worden de punten opgeteld, gaande van voorvernoemde bonussen, eilandbewoners in de juiste boten en op de meest waardevolle plaatsen in de boot. Jammerlijk genoeg loop je hier of daar misschien ook nog wel wat minpunten op door eilandbewoners die je hebt moeten achterlaten in de mist.

Bij aanvang van het spel worden alle eilandbewoners en obstakels willekeurig (met inachtname van enkele plaatsingsregels) op het bord geplaatst. Nadien gaan de spelers om beurten deze eilandbewoners claimen en in hun team onderbrengen door ze te voorzien van een gekleurde ring in de spelerskleur. Zo gauw alle eilanders verdeeld zijn, start het tweede deel en gaan de poppen (soms letterlijk) aan het dansen.

Via een overzichts-volgorde-bord zien de spelers wie er aan de beurt is, een ingenieus systeem waarbij je niet gewoon met de klok speelt, maar soms ook twee keer na elkaar aan de beurt komt. Ben je aan de beurt, dan staan er 7 bewegingspunten ter beschikking om te gaan gebruiken voor één of meer van je eigen eilanders. Je moet er wel rekening mee houden dat ze altijd richting de boten moeten bewegen (met uitzondering van “rennen”, zijnde één stapje zetten). Logisch ook, want je tracht jouw eilanders zo snel mogelijk te evacueren. Afhankelijk van de gekozen beweging betaal je een aantal bewegingspunten, en deze kunnen dan ook nog eens aangepast worden afhankelijk van de eigenschap van de bewogen eilander.

De bewegingen gaan van rennen (aangrenzend veld), naar duwen tot 2 andere eilanders, van plaats wisselen, over een andere eilander springen, over een obstakel geraken of ergens tussendoor glippen. De iets betere bewegingen kosten dan weer bewegingspunten, maar alles hangt af van hoe alles gepositioneerd staat op dat eigenste ogenblik. Zo kan je tijdens je beurt quasi volledig vast te komen zitten, of toch serieus in de kosten te vallen om te bewegen, maar dit moet je natuurlijk ten allen tijde proberen te vermijden.

Het spel is ook deels een race, een race naar de goede plaatsjes in de boot en bijbehorende bonuspunten, maar ook een race weg van de mist, zorgen dat je niet (bewust) iemand moet achterlaten en dat is geen sinecure. De eerste keren dat je het spel speelt, beperk je je best tot de basisversie om je te vereenzelvigen met de juiste regels en bewegingsmogelijkheden en dan ga je al gauw de vele mogelijkheden en smerige truukjes die je kan gaan uithalen inzien.

Heb je geopteerd voor de deluxe versie, dan kan je niet alleen met meer spelers aan de slag gaan (tot 6), maar kan je ook andere speelborden gaan hanteren voor langere en nog meer tactische speelsessies. Daarnaast zijn er tal van modules die je kan gaan toevoegen naar eigen goesting. Zo kan je tijdsdruk gaan ontwikkelen, zodat spelers binnen een beperkte tijd hun bewegingspunten moeten inzetten (en deze druk ga je ook echt voelen, thematisch een meerwaarde ook). Je kan de manier van punten scoren gaan aanpassen wat betreft de boten, het inschepen op de boten, het aantal eilanders op een boot, het individualiseren van het scoren van boten, extra en meer doorwegende minpunten voor het achterlaten van eilanders, een teamspel en een apart 2-spelerspel, leiders die je gaat moeten redden en verbeterde bewegingsmethoden. En als dat nog niet genoeg is, is er nog een uitbreiding met kaarten die bepaalde evenementen laten plaatsvinden en je zowel in de positieve als negatieve zin zouden kunnen soelaas brengen.

Er valt hier meer dan voldoende te verkennen, de variatie is enorm en het spel is op zich (zeker in de standaardvorm) op een respectabele speeltijd af te haspelen (al hangt dat ook grotendeels af van de vlotheid van de spelers, tenzij je de zandlopers er ook bij ingooit). The fog brengt zaken met zich mee die op zich vertrouwd aanvoelen, soms zelfs een beetje retro, maar toch is dit een verademing tussen alle worker-placements, set-collectors en andere tableaubuilders. Zeker de moeite waard om eens te proberen, het is erg solide, zonder effectief een must-have te zijn.

Titel : The Fog – Escape from paradise
Auteur : Robert Müller-Reinwarth
Uitgeverij : XOLLOX games