Tiletum

+ Tiletum is een stevig spel, maar eigenlijk best luchtig voor een T-spel
+ Het spel is ook bijzonder visueel en overzichtelijk, hierdoor voelt het gewoon minder abstract en makkelijker aan dan z’n voorgangers
+ De spelregels zijn duidelijk, overzichtelijk en ook snel te verwerven en over te brengen (voor dit soort zwaardere euro)
+ Je hebt wel wat mogelijkheden in je beurt, maar toch weet je relatief snel wat je wil gaan uitvoeren, dit zorgt dat AP binnen de perken blijft (al zal het natuurlijk wel afhangen van de spelers zelf)
+ Ondanks het feit dat je soms redelijk wat actiepunten ter beschikking hebt, gaat een speelbeurt relatief snel vooruit, ook al ga je combineren en bonussen kunnen uitspelen, het loopt best goed
+ Gevoelsmatig is dit een lekker draaiende, zware euro die je binnen de 2 uurtjes zeker kan spelen (vier ronden ofte 12 beurten is niet zo erg veel)
+ Je hebt het gevoel dat je, met je weinige beurten, toch héél wat kan klaarspelen, zowel op het speelbord, je eigen bordje vullen, aan kathedralen bouwen, contracten vervullen, … het loopt eigenlijk wel
+ Er is wel wat variatie voorzien, zo kan je de actievolgorde aanpassen op het bord en zijn er vooral telkens andere rondedoelen (of verschillend gecombineerd) op diverse plaatsen op het bord
+ Een eerste blik op het speelbord geeft een redelijk beige en duffe indruk, maar eens aan het spelen zorgt het echt wel voor overzicht en duidelijkheid
+ Alle tegels en bonussen staan netjes opgelijst aan het einde van het spelregelboekje, je hebt ze bijna nooit nodig, maar voor dat sporadisch geval dat het toch moet is het best handig
+ Je speelt je bordje relatief snel leeg en het vult snel terug, dat geeft wel een zekere voldoening, doelen zijn op relatief korte termijn te behalen
+ De algemene speelflow zit gewoon erg lekker en zorgt dat dit spel een fijne indruk nalaat

– Ik mis een speeloverzichtje, zeker voor de eerste sessies (en ik ben niet de enige, er staat ondertussen een erg mooi overzicht op BGG, afprinten die handel)
– Er zit een klein “foutje” of beter “tekort” in de spelregels, zo leg je in de laatste ronde geen bonusfiche op het koningsspoor (tekst zorgde voor wat verwarring)
– De kleurkeuze is weer niet echt je dat, de pasteltinten van de dobbelstenen ogen mooi, maar zorgen voor moeilijkheden bij het onderscheiden
– De punten stromen geleidelijk aan stevig binnen met erg grote verschillen als gevolg, echt spannend qua puntenverloop kan je dit niet noemen
– Het koningsspoor is belangrijk, erg belangrijk voor de speelvolgorde, maar ook redelijk negatief want je gaat vaak punten verliezen (maar hier zet je je al gauw over, niet iedereen zal hier kunnen meedingen naar de prijzen)
– Verkijk je niet op de punten die je aan het eind scoort, dit kan nog wel wat opleveren, maar héél grote verschillen gaan er dan niet meer gemaakt worden (sprokkel vooral tijdens het spel als het even kan). De puntenverdeling lijkt me ook niet altijd even erg in balans, je moet echt zelf steeds gaan opteren voor de beste opties die op het bord liggen, want niet alles is even veel waard.
– Ik begrijp volkomen waarom met dit kleurenpalet op de speelborden gekozen heeft, maar ik kan me inbeelden dat niet iedereen even enthousiast is over dit redelijk duffe uiterlijk

Conclusie : De vraag die op ieders lippen brandt waarschijnlijk na het lezen of bekijken van enkele recensies. Is dit het beste T-spel van de reeks? Wel, daar is natuurlijk geen éénduidig antwoord op, want dit hangt grotendeels af van persoonlijke smaak. Feit is, dat de hand van de auteurs ook in deze titel duidelijk herkenbaar zijn. In dat opzicht kan je dit luchtigere (of iets toegankelijkere) spel zeker ook tot de T-reeks rekenen.

In mijn ogen is het spel vooral gestroomlijnder en duidelijker dan de anderen. Hier ga je op korte termijn je doelen kunnen behalen en moet je veel minder op lange termijn en in minder stapjes gaan denken. Pas op, er wordt zéér zeker ook wel op langere termijn gespeeld, maar het is allemaal overzichtelijker en rechtlijniger. De spelregels zijn verhoudingsgewijs en gevoelsmatig maar twee-derde van wat de andere spellen van je verwachten. De zes verschillende acties zijn allen duidelijk, relatief kort en zijn slechts voor een deeltje met elkaar verweven. Je moet je acties echter nog steeds goed inplannen. Je hebt misschien wel een plannetje dat je wil bewerkstelligen, maar je bent afhankelijk van de beschikbare dobbelstenen, gekoppeld aan de kleur en dus grondstoffen.

In een ronde gaan de spelers om beurten (in speelvolgorde) 3 dobbelstenen van de rondel nemen. Elke dobbelsteen geeft de speler een aantal grondstoffen (gelijk aan het aantal ogen en de kleur van de dobbelsteen). Elke waarde van een dobbelsteen is ook gekoppeld aan één van de zes acties die je een x-aantal keren zal kunnen uitvoeren. X staat voor een aantal actiepunten die omgekeerd evenredig zijn met het aantal grondstoffen dat je krijgt. Neem je bijvoorbeeld een dobbelsteen met waarde 6, zal je 6 grondstoffen krijgen, maar slechts 1 actiepunt ter beschikking hebben. Ga je voor minder grondstoffen, dan heb je weer meer actiepunten ter beschikking.

De acties die je kan uitvoeren :
– met je handelaar rondreizen op het bord, marktkramen bouwen en bonusfiches oprapen
– met je architect rondreizen op het bord, pilaren bouwen en bonusfiches nemen
– stappen vooruitzetten op het koningsspoor (bepaald de speelvolgorde en geeft (min)punten en een bonus aan het eind van een ronde
– het verzamelen van personen die je kan gaan onderbrengen in je huizen, deze geven je voordelen en volle huizen scoren ook nog eens aan het einde van het spel
– contracten verzamelen en grondstoffen ruilen

Daarnaast mag je ook steeds voor, na of tijdens je actie opdrachten vervullen. Je kan contracten afwerken door de gevraagde grondstoffen af te geven, je kan aan kathedralen op het bord bouwen (als je er een pilaar hebt staan), je kan grondstoffen kopen en je inwoners gaan voeden door voedsel af te geven. Al deze zaken leveren je natuurlijk weer punten en eventuele extra bonussen op.

Het spel verloopt over vier ronden, waarin telkens in één stad een markt wordt gehouden. Je kan enkel deelnemen aan deze markt, als je een huis hebt in de stad of als je handelaar aanwezig is. De vier willekeurige scoretegels bepalen de voorwaarde en het puntenaantal dat je scoort als je aan de markt mee kan doen.

Aan het einde van het spel scoor je nog voor je volle huizen, de vermenigvuldiging van je gebouwde pilaren en huizen en voor resterende grondstoffen. Maar deze slotwaardering bracht bij ons nog maar weinig zoden aan de dijk. De overgrote meerderheid aan punten wordt vooral tijdens het spel vergaard met het vervullen van contracten, het bouwen van kathedralen, de tussenwaarderingen en wat puntengegrabbel hier en daar.

Persoonlijk ben ik grote fan van dit spel en ook ik katapulteer dit spel graag tot mijn favoriete T tot op heden. Gewoonweg omdat ik meer een “speler” ben dan een denker. Let wel, ik vind Teotihuacan, Tekhenu, Tawantinsuyu en Tabanussi erg goede, stevige euro’s, die elk hun eigenheid hebben, en vooral tot een indrukwekkende reeks behoren. Maar als ik er eentje spontaan op tafel zou gooien op dit moment, opteer ik voor deze Tiletum. Hij is sneller uitgelegd en gespeeld en blijft lekker overzichtelijk zodat je direct een stukje tactischer kan gaan spelen, terwijl het bij die andere titels meer ondervinden is tijdens je eerste sessies. Enkel de mogelijk enorme verschillen in overwinningspunten moet je er wel bijnemen, dit heeft zeker met je speelkwaliteit te maken, maar ze kunnen soms ontmoedigend werken. Wil je meer diepgang, variatie en speel je dit soort spellen frequent, dan zal jouw keuze misschien naar een andere titel in de reeks gaan, want dan ga je bij deze Tiletum misschien nipt op je honger blijven zitten na enkele sessies (zeker niet in het begin).

Gisteren rondde ik de recensie van Woodcraft af door in twijfel te trekken of dat de beste zware euro was van Spiel. Er is natuurlijk nog geen definitieve duidelijkheid, maar persoonlijk zou ik Tiletum alvast verkiezen boven Woodcraft als je maar één aankoop zou kunnen doen … maar we zijn nog niet aan het einde van ons latijn, dus voorlopig nog onder voorbehoud.

Tiletum solo : (geschreven door Davy)

In Tiletum ga je het als solospeler opnemen tegen “The Cardinalbot” dewelke ontworpen is door de alomgekende Dàvid Turczi samen met Jeremy Avery.
Het spel wordt hetzelfde opgesteld als voor 2 spelers met als uitzondering dat de Bot zijn eigen uniek speelbord heeft. Verder zijn er 8 verschillende kaarten dewelke een extra uitdaging geven. Je kan dan voor een gemakkelijk spel 1 willekeurige kaart toevoegen, voor een normaal spel 3 en voor een moeilijk spel 5. Of je gaat gewoon een aantal kaarten kiezen die je wilt toevoegen. Dan zijn er nog 13 Decreekaarten. Hiervan ga je er 6 gebruiken, 4 dewelke betrekking hebben op de rondescoring en 2 die er elke keer inzitten. Deze komen in een rij te liggen met als startkaart de degene die overeenkomt met de rondescoring van de 1 e kermistegel, als 2 e kaart deze met de rondescoring van de 2de kermis, … en op laatst de 2 standaardkaarten. Op de 1ste kaart ga je dan een Handelaar plaatsen van een kleur die niet in het spel meedoet, deze stelt dan de Cardinalbot voor. De Architect en Handelaar van de bot beginnen niet in Tiletum, maar op een andere locatie. Op de Kingtrack begint de bot reeds op plaats 3 ipv 0 zoals de speler.

Het spelen van het spel gebeurt op dezelfde manier (voor de speler althans) dan het basisspel. De bot is steeds startspeler tenzij je hem hebt kunnen voorbijsteken op de Kingtrack tijdens de ronde. Voor het bepalen van de actie dewelke de bot gaat doen, ga je 2 ongebruikte dobbelstenen werpen en hiervan het verschil nemen. Dit is het aantal stappen dat de bot gaat zetten op de rij met Decreekaarten. Hij start steeds bij elke ronde op de 1ste kaart. Op deze kaarten staan verschillende condities die je afgaat van boven naar onder. Wanneer je aan een conditie voldoet, ga je deze dan gebruiken voor het nemen van een dobbelsteen en de actie uitvoeren van de plaats waar deze dobbelsteen lag. Voldoe je aan geen één conditie, ga je naar de volgende kaart. Indien er een specifieke actie staat waar je de dobbelsteen gaat nemen en de jokeractie heeft ook dobbelstenen beschikbaar, dan ga je bij de jokeractie een dobbelsteen wegnemen als deze meer actiepunten geeft dan de actie beschreven bij de conditie. De voorkeur van dobbelsteen welke genomen moet worden, kan je terugvinden op de onderzijde van de kaart.
De bot ontvangt ook het aantal grondstoffen van de gekozen dobbelsteen en neemt een eventuele bonustegel weg.
Dan gaat hij zijn actie uitvoeren en vervolgens eventuele taken indien hij de nodige grondstoffen
beschikbaar heeft (crests plaatsen, kathedraal bouwen, contract afwerken). De uitleg van de acties en taken ga ik jullie besparen, hierover vertel ik jullie graag een beetje meer in mijn conclusie. Het spel is hier ook gedaan na 4 rondes en indien je meer punten wist te scoren dan de bot, dan ben je de uiteindelijke winnaar.

Conclusie: Het regelboek van het solospel is half zo dik als het basisspel. Laat je hierdoor vooral niet afschrikken. Ik kan je als tip alvast meegeven om eerst eens het basisspel te spelen met meerdere spelers ofwel twee- of driehandig. Dan leer je alvast het spel kennen, ben je vlugger vertrokken met het solospel en wordt er al een hele hoop duidelijk. Ook zou ik niet heel die soloboek ineens lezen.

Als je het begin al leest, kan je daarna beginnen met spelen en als de bot een actie gaat doen, ga je deze lezen terwijl je deze direct uitvoert. De beschrijving van de verschillende symbolen en kaarten is zeer mooi weergegeven en uitgelegd. Het regelboek geeft veel duidelijke voorbeelden, wat ik weer een enorm voordeel vind. Naar gelang het spel vordert, ben je sneller weg met de acties van de bot en ga je deze niet steeds moeten opzoeken en lezen, want er zijn soms wel een aantal stappen dewelke je moet afgaan vooraleer de bot iets kan doen. Op de achterzijde van het regelboek staat ook een korte samenvatting van wat je allemaal moet weten voor het uitvoeren van de acties en de stappen die je moet volgen. Deze achterkant ga je na een tijdje dan ook gebruiken ipv te bladeren.

Ik was zeer aangenaam verrast door het spel. In het begin had ik er ook een beetje bang van dat het veel te lang zou duren doordat ik veel zou moeten opzoeken, maar dat is achteraf gebleken goed meegevallen. Het spel speelt heel vlot en is zeer toegankelijk. Ook de verschillende uitdagingskaarten geven een meerwaarde aan het spel zodat het steeds weer dat beetje anders gaat zijn. Als nadeel kan ik wel meegeven dat je veel plaats nodig hebt op tafel en dat de setup ook wel wat meer tijd vraagt. Maar ik leg het alvast graag terug op tafel.

Titel : Tiletum
Auteurs : Daniele Tascini & Simone Luciani
Uitgeverij : Board & Dice